Czym jest przemoc domowa i procedura „Niebieskie Karty”
Przemoc domowa to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:
- poprzez narażenie tej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia,
- naruszenie jej godności, nietykalności cielesnej, wolności, w tym seksualnej,
- powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące cierpienia i krzywdy u tej osoby,
- ograniczające lub pozbawiające te osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub samodzielności finansowej,
- istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej
„Niebieskie Karty” to procedura interwencji wobec przemocy domowej, na którą składa się odpowiednia dokumentacja i sposób postępowania w przypadku stwierdzenia, bądź podejrzenia występowania przemocy.
Osoba doznającą przemocy domowej to:
- małżonek, także w przypadku gdy małżeństwo ustało lub zostało unieważnione, oraz jego wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,
- wstępny i zstępny oraz ich małżonkowie,
- rodzeństwo oraz ich wstępni, zstępni i ich małżonkowie,
- osoba pozostająca w stosunku przysposobienia i jej małżonek oraz ich wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich małżonkowie
- osoba pozostająca obecnie lub w przeszłości we wspólnym pożyciu oraz jej wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich małżonkowie,
- osoba wspólnie zamieszkująca i gospodarująca oraz jej wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich małżonkowie,
- osoba pozostającą obecnie lub w przeszłości w trwałej relacji uczuciowej lub fizycznej niezależnie od wspólnego zamieszkiwania i gospodarowania,
- małoletni
Realizacja procedury „Niebieskie Karty”
Procedura „Niebieskie Karty” wszczęta zostaje w chwili wypełnienia „Niebieskiej Karty A” przez przedstawiciela jednej z niżej wymienionych służb:
- pomocy społecznej,
- gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych,
- Policji,
- oświaty,
- ochrony zdrowia.
w sytuacji, gdy powziął podejrzenie stosowania przemocy domowej w toku prowadzonych czynności służbowych/zawodowych lub w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodziny lub przez osobę będącą świadkiem przemocy domowej.
Podczas pierwszego kontaktu z osobą doznającą przemocy otrzymuje ona formularz „Niebieska Karta B”, opisujący najważniejsze przestępstwa związane z przemocą domową wraz z informacją o miejscach na terenie Świdnicy, do których może zwrócić się o pomoc.
Po wypełnieniu „Niebieskiej Karty A” oryginał dokumentu niezwłocznie, ciągu 5 dni roboczych, jest przekazywany do Zespołu Interdyscyplinarnego w Świdnicy.
Dla każdej rodziny Zespół Interdyscyplinarny powołuje indywidualnie grupę diagnostyczno-pomocową (GDP), której przekazuje „Niebieską Kartę A” w ciągu trzech dni roboczych.
Jeżeli wszczęcie procedury nastąpiło pod nieobecność osoby stosującej przemoc domową, o wszczęciu procedury grupa diagnostyczno-pomocowa zawiadamia tę osobę nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania formularza „Niebieska Karta – A” i wymaga udokumentowania.
Pierwsze posiedzenie grupy diagnostyczno-pomocowej odbywa się niezwłocznie, nie później niż w terminie 5 dni roboczych od dnia otrzymania formularza „Niebieska Karta – A”. Na podstawie informacji zawartych w formularzu „Niebieska Karta – A”, GDP dokonuje diagnozy sytuacji w związku z podejrzeniem stosowania przemocy domowej oraz podejmuje działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa osobie doznającej przemocy domowej i zatrzymania przemocy domowej albo rozstrzyga o braku zasadności podejmowania działań.
Grupa diagnostyczno-pomocowa spotyka się z osobą doznającą przemocy oraz osobą stosującą przemoc, m.in. w celu uzupełnienia informacji na drukach „Niebieskiej Karty C” i „Niebieskiej Karty D” oraz opracowania i realizacji planu pomocy rodzinie. Spotkania są organizowane w taki sposób, aby zagwarantować osobie doznającej przemocy poczucie bezpieczeństwa i nie narażać jej na spotkanie ze sprawcą.
Osobę stosującą przemoc na spotkanie grupy diagnostyczno-pomocową wzywa Przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego.
Prowadzenie procedury „Niebieskie Karty” nie wymaga zgody osoby, co do której istnieje podejrzenie, że została dotknięta przemocą domową. W trakcie prowadzenia procedury „Niebieskie Karty” należy podjąć działania motywujące osobę o współpracy.
Odstąpienie od dalszych działań wymaga udokumentowania w formie protokołu. O odstąpieniu od dalszych działań zawiadamia się osobę doznającą przemocy domowej oraz osobę stosującą przemoc domową.
Zakończenie procedury wymaga wskazania przesłanki do zakończenia, określonej w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz jednogłośnej decyzji przy obecności wszystkich członków grupy diagnostyczno-pomocową. O zakończeniu procedury informuje się osobę doznającą przemocy domowej oraz osobę stosującą przemoc. Po zakończeniu procedury grupa diagnostyczno-pomocowa podejmuje działania monitorujące przez okres 9 miesięcy polegające w szczególności na składaniu wizyt sprawdzających stan bezpieczeństwa w związku z zakończoną procedurą, poradnictwie i udzielaniu wsparcia.